Ouders van verschillende scholen bij elkaar om de tafel op een ouderbijeenkomst van de Zomerschool. Na een half uurtje knippen en koetjes en kalfjes ontstaat er spontaan een wat diepgaander gesprek.

Hoeveel uur Nederlands krijgt jouw kind per week? Vier uur? Twee uur? Elke dag 45 minuten? O, dat verschilt heel erg. Kunnen scholen dat zelf bepalen? Ja, dat kan, alleen valt het ouders niet altijd gemakkelijk uit te leggen hoe en waarom er bepaalde keuzes worden gemaakt.

Ouders zien het graag dat er veel tijd wordt besteed aan taal, dat er goed wordt gewerkt aan spelling, grammatica, woordenschat, lezen. Ja, spellingslessen, ontleden, eigenlijk al die losse taalonderdelen die zijn helder en herkenbaar. Ook zijn die uren makkelijk op te tellen en het is ook voor de inspectie handig af te vinken! Kijk eens aan, dat heeft de school goed op orde. Deze school besteedt per week maar liefst 3x 45 minuten aan lezen, iedere dag 20 minuten aan ….., enzovoorts. Is het zo eenvoudig om aan het aantal uren Nederlands af te meten of de school goed of voldoende taalonderwijs geeft? Nee, was het maar waar!

Lexicologie of woordenschatkennis is bijvoorbeeld een onderdeel dat al decennia in de integraalmethodes staat in PO en VO. Daarmee kun je concluderen dat woordenschatverrijking dus bij taal,  of het schoolvak Nederlands, hoort. Als de methode trouw wordt doorgewerkt zijn er dus veel uren gaan zitten in woordenschatonderwijs. Vaak komt het dan neer op invuloefeningen, woordparen bij elkaar zoeken, woorden en betekenissen uit het hoofd leren. Over het nut van rijtjes woorden leren is zo langzamerhand genoeg bekend: handig voor de toets, dus handig voor een cijfer, maar de actieve woordenschat breidt hierdoor onvoldoende uit.

We weten dat contextgebonden woordenschatuitbreiding veel effectiever is. Maar als die woordenschatverrijking dus contextgebonden plaatsvindt bij zaakvakken of als een school ervoor kiest om les te geven in thema’s, zodat die uren taal of Nederlands verpakt zijn in een thematisch programma, wie telt dan nog de uren? Hoeveel uur wordt er dan besteed aan spelling, aan stellen, aan zinsbouw en woordenschatonderwijs? Zijn die uren wel te tellen? Tellen die verborgen minuten en uren als taalles in het rooster?
Morgen meer.