2019 leestips

Januari 2019

OP DE SCHOUDERS VAN REUZEN

Via Twitter en andere sociale media-kanalen heeft Paul Kirschner gepeild welke wetenschappelijke artikelen volgens de onderwijs(onderzoeks)wereld aan bod móesten komen. Dat leidde tot een lijst van wetenschappelijke sleutelwerken of kernartikelen. Leraren uit het hele land brachten voorbeelden in. De PO-raad, Didactief, de tien schoolbesturen en één hogeschool financierden het proces en de publicatie.

Dit boek beschrijft hoe je in de praktijk de resultaten van onderwijsonderzoek kunt gebruiken. Het is prettig toegankelijk geschreven. Begrippen als Cognitive Load Theory, Dual Coding en Scaffolding komen langs, klinken mooi en daar zit degelijk onderwijskundig onderzoek achter, maar hoe pas je die in.

Paul A. Kirschner en twee jonge wetenschappers (Luce Claessens en Steven Raaijmakers) schreven op hoe je als leraar deze wetenschappelijke begrippen effectief kan benutten in je lespraktijk. Het boek is geschreven voor leerkrachten, maar ik overdrijf niet als ik zeg dat alle docenten in het voortgezet onderwijs hier heel veel uit kunnen halen om hun dagelijkse onderwijspraktijk te verbeteren.

Er zijn vijf grote hoofdstukken en ieder hoofdstuk wordt afgesloten met ‘OM IN TE LIJSTEN’. Ik heb het boekje besteld, maar jij kan het boek HIER gewoon downloaden!

 

Februari 2019

KLASKIT, TOOLS VOOR TOPLERAREN

Lesgeven kun je niet aan de hand van een checklist. Er is geen lijst met recepten die ervoor zorgt dat leerlingen dag na dag een geijkt stappenplan doorlopen en aan jet eind van het schooljaar de juiste leerstof opdreunen. Niet alles werkt bij iedereen met hetzelfde resultaat of in dezelfde context. Maar dat betekent niet dat er geen hulpmiddelen zijn die impact hebben. In dit boek laat Pedro instrumenten zien die wel werken en in welke omstandigheden ze werken, voor welke doelgroep en waarom.  Het boek geeft overzicht in de massa aan tegenstrijdige ideeën over onderwijs.  ISBN 978 90 825 4226 4

 

Maart 2019

WAT WE KINDEREN ECHT KUNNEN LEREN, OVER FEITEN EN FICTIE IN ONDERWIJS

Daniel T. Willingham, vertaald en bewerkt door Pedro de Bruyckere

De voortdurende evolutie van pedagogische en onderwijskundige wetenschappen zorgt voor een overaanbod aan nieuwe inzichten en mogelijke toepassingen. Dat maakt het voor onderwijsprofessionals en beleidsmakers moeilijk om te bepalen welke conclusies ze moeten trekken en welk advies te volgen. Alle adviezen lijken gebaseerd o onderzoek, maar de resultaten spreken elkaar vaak tegen.  In het boek van Willingham lees je hoe je feit en fictie kunt onderscheiden. Hij beschrijft wat goede wetenschap is, hoe je die kunt herkennen en waarom we vaak zo goedgelovig zijn voor slecht onderbouwde en foute claims.  ‘Wat we kinderen echt kunnen leren‘  biedt een praktische methode om bewust te leren omgaan met onderwijsonderzoek en – voorschriften.  ISBN 978 94 014 3542 0

 

April 2019

DIDACTIEF, maart 2019: Het curriculum volgens Dylan Wiliam.

Wiliam staat bekend als de geestelijk vader van formatief handelen. Maar, zegt Dylan Wiliam, dit staat nooit los van de doelen van het onderwijs en het leerplan. Tijdens zijn bezoek aan Nederland benoemde hij zijn zeven principes voor curriculumontwerp: gebalanceerd, stringent, samenhangend, verticaal geïntegreerd, geschikt, gefocust, belangrijk.  In het artikel worden deze principes toegelicht  en Wiliam stelt dat er geen eenduidige antwoorden zijn hoe het curriculum moet worden ontwikkeld en dat principes met elkaar op gespannen voet kunnen staan. In alle gevallen geldt dat toetsing het curriculum dient en niet stuurt. De doelen van het onderwijs, het leerplan en de toetsing horen op elkaar aan te sluiten. Verder lezen….

 

Mei 2019

8 STRATEGIES ROBERT MARZANO AND JOHN HATTIE AGREE ON

Zowel Marzano als Hattie hebben uitgebreid onderzocht wat goed werkt in de klas. Ze verschillen soms wat van inzicht en hanteren verschillende terminologieën en aanpakken. Zo gebruikt Marzano meer aparte strategieën terwijl Hattie strategieën combineert, maar over het algemeen sluiten ze goed op elkaar aan en is er overeenstemming over welke interventies goed werken bij leerlingen. Doe er je voordeel mee en zet de 8 strategieën veelvuldig in. Verder lezen…. 

 

Juni 2019

WHY AMERICAN STUDENTS HAVEN’T GOTTEN BETTER AT READING IN 20 YEARS

Tijdens Zomerschool vragen veel ouders om meer oefening in begrijpend lezen omdat hun kinderen daar niet goed in zijn. Wij doen dat niet, omdat we ervan overtuigd zijn dat veel oefenen in het zetten van dezelfde stapjes niet zonder meer leidt tot betere lezers. Veel leerlingen hebben een kennisachterstand waardoor ze de inhoud van de tekst niet begrijpen. Ze gaan die tekst niet beter begrijpen door de tekst tien keer aan de hand van dezelfde stappen te lezen. Wij zetten bij de Zomerschool daarom ook in op kennisverrijking.

Ik ben een goede en ervaren lezer, maar een technisch artikel dat bestemd is voor een hartchirurg, waarin een nieuwe wijze van een open  hartoperatie wordt beschreven, zal ik niet zonder meer snappen. Er ontbreken daarvoor teveel bouwsteentjes, ik heb de benodigde voorkennis niet.

In het artikel ‘Why American Students…‘ lees je waarom veel tijd besteed aan ‘begrijpend lezen’ niet leidt tot betere scores op ‘begrijpend lezen’ toetsen en waarom deze tijd dus beter kan worden gebruikt voor de overdracht van veel algemene kennis.  Verder lezen….

 

Juli 2019

DIRECTE INSTRUCTIE: GAME, SET AND MATCH

Casper Hulshof

De Open Universiteit geeft een eigen tijdschrift uit, getiteld Onderwijsinnovatie. Een opiniestuk daarin, geschreven door professor Rob Martens (wetenschappelijk directeur van stichting NIVOZ en hoogleraar bij het Welten-instituut van de Open Universiteit), leidde tot enige reuring. De titel van het stuk is De mythe van directe instructie. Aangezien Casper wel houdt van een beetje leven in de onderwijsbrouwerij en mythes bovendien echt zijn ding zijn, las hij het stuk van Martens met belangstelling. Hij vond het een nogal zwak betoog. Hij neemt het stuk en de erin voorkomende argumenten met je door en voorziet die van een weerwoord of van een instemmende opmerking. Verder lezen….

 

Augustus 2019

VOL MOTIVATIE AAN DE DIRECTE INSTRUCTIE

Erik Meester, Steven Raaijmakers, Casper Hulshof

Rob Martens, OU-hoogleraar Doceren en docentprofessionalisering, betoogde in het zomernummer van OI dat “directe instructie het enige is dat in het onderwijs werkt” een mythe is (zie leestip juli 2019). Hij zette daarbij de Cognitive Load Theory (CLT) en de Self-Determination Theory (SDT) als onverenigbare theorieën tegenover elkaar. In dit artikel worden zijn uitspraken genuanceerd en een deel van zijn claims weersproken.

Martens begint zijn betoog met het stellen dat bepaalde mensen – herauten – directe instructie als waarheid aannemen en dat zij daar een absoluut geloof in hebben ontwikkeld. Volgens ons is dit een karikatuur van (in ieder geval) onze ideeën. Met andere woorden, Martens gebruikt een stropopredenering. Nadat hij de zogenoemde herauten, wie dat precies zijn, blijft in zijn bijdrage onduidelijk, kwalificeert als absolute gelovigen in de waarheid van directe instructie is het vervolgens gemakkelijk te betogen dat “directe instructie geen onwrikbare wetenschappelijke waarheid is”. Dat is gemakkelijk omdat onwrikbare wetenschappelijke waarheden niet bestaan. Verder lezen….

 

September 2019

WIJZE LESSEN: 12 BOUWSTENEN VOOR EFFECTIEVE DIDACTIEK

In september is het boek ‘Wijze lessen: 12 bouwstenen voor effectieve didactiek’ verschenen in gedrukte versie. Het boek is nu ook gratis online beschikbaar. In het boek verbinden zes auteurs uit Nederland en België, waaronder een flink aantal onderzoekers van de Open Universiteit, de meest recente wetenschappelijke inzichten omtrent leren en instructie te verbinden met de praktijk van het les geven. Leraren uit het voortgezet onderwijs hebben bijgedragen door het aandragen van hun praktijkervaringen.

Duizenden leraren geven dagelijks duizenden uren les. Hoewel het takenpakket van de leraar heel divers is, is het geven van een goede les de kern van het vak. Hoe maak je effectieve lessen? Dat is de kernvraag van het boek Wijze lessen: 12 bouwstenen voor effectieve didactiek. De auteurs geven uitleg bij twaalf instructieprincipes. Ze verklaren vanuit wetenschappelijk onderzoek waarom die principes werken en ze geven voorbeelden hoe deze principes toe te passen in de klas. Ze kregen daarbij hulp van een heleboel leraren die met praktijkvoorbeelden illustreren hoe ze aan de slag gingen met de principes.

Het boek wordt uitgegeven bij Ten Brink Uitgevers. Bij het boek komt ook een website: www.wijzelessen.nu. Op die website is het boek gratis te downloadenen is er ondersteunend beeld- en videomateriaal te vinden dat verduidelijkt hoe effectief leraren aan de slag gaan met de beschreven instructieprincipes. In de loop der tijd zal de website steeds verder uitgebreid worden met voorbeelden uit de praktijk.

 

Oktober 2019

BENJAMINS S. BLOOM, HUMAN CHARACTERISTICS, AND SCHOOL LEARNING

Ben Wilbrink

Zijn er goede en slechte leerders, of snelle en langzame leerders? Ben Wilbrink legt uit dat onderzoek heeft uitgewezen dat langzame leerlingen uiteindelijk hetzelfde niveau kunnen bereiken als snelle leerlingen. We hebben het dan niet over leerlingen die echt zwakker zijn en waarvan is vastgesteld dat ze minder leerbaar zijn en die meer baat hebben in het speciaal onderwijs. Het regulier onderwijs kan meer inzetten op ‘mastery learning’. In plaats van leerlingen meteen te verdelen en de trage leerlingen minder uit te dagen en minder van hen te verlangen, moet worden ingezet op meer tijd en meer ondersteuning (scaffolding).  Het gaat om het zorgen voor de ideale condities om te leren. LINK