”Ze kunnen niet meer lezen”. ”Mijn leerlingen kunnen geen antwoorden geven in hele zinnen”. ”Ze begrijpen soms niet wat ik bedoel, ze begrijpen de instructie niet en kijken me alleen maar glazig aan…”
Is lezen van schoolboeken of informatieve teksten moeilijk? Ja, voor veel leerlingen wel!
Voortgezet begrijpend lezen is in de bovenbouw van het primair onderwijs en onderbouw voortgezet onderwijs essentieel. Het gaat om het ondersteunen, stimuleren en motiveren van leerlingen bij het lezen van teksten en het interpreteren van opdrachten. Maar wat doet de leraar precies? Wat is effectief?
De meeste scholen maken nog steeds gebruik van verouderde inzichten waar leerlingen niets aan hebben. Leerlingen hoeven soms slechts een woordje in te vullen bij vragen over teksten en vinden het saai. Ook ervaren ze niet dat ze zo beter gaan lezen en steeds beter moeilijker teksten begrijpen en ze hebben nog gelijk ook.
Voor alle leraren is het belangrijk om te weten hoe leerlingen leren, hoe ze leren schoolboekteksten beter te lezen. Leraren kunnen daar dan rekening mee houden tijdens de les. Dat er verschillende vormen van lezen zijn is bij veel docenten inmiddels wel bekend, maar wanneer laat je leerlingen beroep doen op een bepaalde leesmanier? Wat doe je dan precies? Wat zijn motiverende manieren van werken? Hoe kan je daar bijvoorbeeld tijdens de vakles biologie of aardrijkskunde gebruik van maken? Welke instrumenten zijn bruikbaar om complexe leerstof of lappen tekst op te delen in verwerkbare eenheden?
Het is de kunst om ervoor te zorgen dat de vakles géén taalles wordt, maar dat de opbouw van mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid wel de aandacht krijgt die nodig is en een substantieel deel uitmaakt van de vakles.