Wat doet het maken van de CITO met kinderen?
Tegenstanders van de CITO vinden o.a. dat we leerlingen niet zo vroeg en eenzijdig moeten afrekenen en moeten bloot stellen aan stress. Moeten we ook het afzwemmen (6, 7, 8 jaar) en het verkeersexamen (11 jaar) dan maar afschaffen? En in het voortgezet onderwijs overhoringen, spreekbeurten en proefwerken? En als je groot bent: afrijden voor het rijbewijs, tentamens, toelatingsexamens, sollicitatiegesprekken? Allemaal momentopnames en allemaal stressvol.

Blootstellen aan stress
Is het zo erg om al jong te ervaren dat er momenten zijn dat je het uit je tenen moet halen, een prestatie moet leveren om te laten zien dat je het kan? Hoort dat ook niet bij het leren verleggen van je eigen grenzen?
Is het niet aan de school (en ouders) om kinderen al jong te leren om te gaan met stress?
Het kan geen kwaad om leerlingen al jong weerbaar te maken en om te leren gaan met de stress die gepaard gaat met spreekbeurten, optredens, schrijfopdrachten en toetsen. Het hoort er gewoon bij.
Dus het argument dat de CITO te veel stress oproept vind ik niet zo steekhoudend.

Eenzijdigheid
Zoals ik al heb vermeld, de CITO meet voornamelijk passieve kennis en vaardigheden, dus is de toets beperkt, maar ik denk niet dat leerlingen aan het einde van de basisschool daardoor worden geschaad. Als het goed is heeft de leerling al op tal van andere domeinen laten zien wat het kan en in huis heeft. De leerkracht heeft dat goed gevolgd en geregistreerd. Nog mooier zou het zijn als leerlingen zelf een portfolio hebben bijgehouden waarin zij jaarlijks hebben verzameld wat ze hebben geleerd en wat niet wordt getoetst door de CITO. Zelfs de zogenaamde ‘soft skills’ zou je in een portfolio zichtbaar kunnen maken. Het zelfvertrouwen van leerlingen neemt toe als ze zelf zien wat ze kunnen en hierover iets kunnen vertellen. Het zou fijn zijn als het voortgezet onderwijs hier open voor staat en er iets mee zal doen. Dus als leerlingen kunnen laten zien dat ze uitstekend kunnen samenwerken en kunnen presenteren, daar iets mee doen en niet alles dunnetjes over gaan doen of het volledig negeren.
Veel basisscholen verzamelen uitgebreid gegevens en daarop worden de schooladviezen gebaseerd. Bij die scholen is de uitslag van de CITO niet meer dan een bevestiging van wat zij al wisten. Niet meer dan dat.

Zie ook deel 1 en deel 3.